نمونه اقتصاد اسلامی دروغ ِ تکثّرگرایی به بهانه غزّه خانه داری یا نداری اتحادیه مستقل خبرنگاران

[بیشتر]

حلقه میانی چیست؟ فقه هوش مصنوعی فهرست فصوص و فتوحات ما چند روح داریم؟ چه شود؟

[بیشتر]

• موانع طراحی حکومت
• داستان ِ بانکدار
• روش محاسبه سود وام بانکی
• مسأله شناخت
• تأمین امام جماعت
• اصول تربیت فرزند
• انرژی‌های غیرهمسو
• مسیر مرجعیّت
• خانواده؛ دشمن کاپیتالیسم
• هویّت ِ بورس
• عشق و فقه
• نواقص العقول
• من؛ مسئول
• فهم غلط از استخاره
• درمان ِ سازمان ِ تنبل
• تحولات اقتصاد کلان
• اولین نرم‌افزار من
• انقلاب در ساختارها
• پول در بانک
• سازمان جبهه
• آسیب فعالیت فرهنگی
• سامانه خانواده
• چرا تعدّد زوجات نه
• هدف ِ ازدواج
• چه کنیم؟
• سبک زندگی
• نسبت عقل و دین
• حل مشکل جبر و اختیار
• پارادوکس طلبه برنامه نویس
• سفرنامه خاورمیانه

[بیشتر]

دبیرستان سرای ایرانی ایده پرتقالی اگر خواننده بازگردد رأی ِ مخفی دستاورد تحصیلی

[بیشتر]

«می‌دونی بزرگ شدم می‌خوام چه کاره بشم؟»
- چکار؟
«می‌خوام برم عراق
یه رستوران غذای ایرانی بزنم
آشپزی کنم
بعد زن عراقی بگیرم
بچه‌هام دو رگه بشن
هم عربی حرف بزنن هم فارسی»

این آرزو خیلی واقعی‌ست
خیالی و فانتزی و دور از دسترس نیست
نه آن‌ چیزهایی که ما می‌گفتیم
در کودکی‌مان:
خلبان، ناوخدای کشتی و مخترع



خوشحال شدم
چرا؟
زیرا هنگام تحلیل
وقتی به رفتار کودکان می‌نگرم
احساس می‌کنم
بیشتر تحت تأثیر اراده‌های بزرگ‌ترهایمان بودیم
تشویق‌هایشان
خواسته‌هایشان
ارزش‌های غیرواقعی‌شان

او اما مستقل فکر می‌کند
وابسته نیست
این خیلی خوب است
خیلی خوب
من این‌طور فکر می‌کنم

وقتی درباره دنیا با ما صحبت می‌کردند
اِعمال نفوذ می‌کردند
در ذهن‌مان
با بزرگنمایی بعضی مشاغل خاصّ
که به آرزوهای غیرواقعی بیاندیشیم
هر چه که دور از دسترس
برای اشتغال
برای آینده
برای بزرگسالی‌مان

اما
کودک را اگر رها کنیم
به گمانم
با آرزوهای خودمان پر نکنیم
واقعیت را ببیند
می‌بیند
انتخاب‌های در دسترس‌تری می‌کند
واقعی تصمیم می‌گیرد!

امیرالمؤمنین (ع): «لَوْ شِئْتُ لَاهْتَدَیْتُ الطَّرِیقَ إِلَى مُصَفَّى هَذَا الْعَسَلِ وَ لُبَابِ هَذَا الْقَمْحِ وَ نَسَائِجِ هَذَا الْقَزِّ، وَ لَکِنْ هَیْهَاتَ أَنْ یَغْلِبَنِی هَوَایَ وَ یَقُودَنِی جَشَعِی إِلَى تَخَیُّرِ الْأَطْعِمَةِ، وَ لَعَلَّ بِالْحِجَازِ أَوْ الْیَمَامَةِ مَنْ لَا طَمَعَ لَهُ فِی الْقُرْصِ وَ لَا عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ، أَوْ أَبِیتَ مِبْطَاناً وَ حَوْلِی بُطُونٌ غَرْثَى وَ أَکْبَادٌ حَرَّى» (نهج‌البلاغه، ن45)
(فکر نکنید من قادر به تحصیل لذت هاى دنیا نیستم. به خدا سوگند) اگر مى خواستم مى توانستم از عسل مصفا و مغز گندم و بافته هاى ابریشم براى خود (بهترین) غذا و لباس را تهیّه کنم; اما هیهات که هواى نفس بر من چیره شود و حرص و طمع مرا وادار به انتخاب طعام هاى لذیذ نماید در حالى که شاید در سرزمین حجاز یا یمامه (از مناطق شرقى عربستان) کسى باشد که حتى امید براى به دست آوردن یک قرص نان نداشته و هرگز شکمى سیر به خود ندیده باشد. آیا من با شکمى سیر بخوابم در حالى که در اطراف من شکم هاى گرسنه و جگرهاى تشنه باشند؟! (ترجمه مکارم)

عمو پورنگ نگاه می‌کنند
سیدمرتضی آغاز می‌کند:
«خودشون آتیش روشن کردن داره دود می‌کنه، بعد می‌گن هوا رو آلوده نکنین»
سیداحمد بی‌درنگ پاسخ می‌دهد:
«این دود به طبیعت آسیب نمی‌زنه، دود گازوئیله که هوا رو آلوده می‌کنه!»



اصل بر مخالفت است
خیلی بد است
فرهنگ شده است
مدت‌هاست
در بلاد ما
عادت کرده‌ایم مخالف‌خوانی کنیم
در هر وضعیتی
هر چه که باشد
یک عادت سیاسی زشت

مطمئن هستم تقریباً
اگر سیداحمد به دود اعتراض کرده بود
نقش‌ها عوض می‌شد
سیدمرتضی به توجیه دست می‌زد
چرا؟!
زیرا هدف «مخالفت» است!

هر روز نمی‌بینیم؟
بسیار
تقریباً همه از هوای نفس
مسأله تقواست
دین‌داری
اخلاق
آن جناح سیاسی آن حرف را می‌زند
آن جناح سیاسی ضد آن
نه چون با آن سیاست مخالف است
نه چون آن را نادرست می‌انگارد
فقط برای پایبندی بر «اصل مخالفت»
همین
تا خود را ثابت کند!

قال الأمیر (ع): «فَالنّاسُ عَلى اَرْبَعَةِ اَصْناف: مِنْهُمْ مَنْ لایَمْنَعُهُ الْفَسادَ فِى الاَْرْضِ اِلاّ مَهانَةُ نَفْسِهِ، وَ کَلالَةُ حَدِّهِ، وَ نَضیضُ وَفْرِهِ. وَ مِنْهُمُ الْمُصْلِتُ لِسَیْفِهِ، وَالْمُعْلِنُ بِشَرِّهِ، وَالْمُجْلِبُ بِخَیْلِهِ وَ رَجِلِهِ، قَدْ اَشْرَطَ نَفْسَهُ، وَ اَوْبَقَ دینَهُ لِحُطام یَنْتَهِزُهُ، اَوْ مِقْنَب یَقُودُهُ، اَوْ مِنْبَر یَفْرَعُهُ... وَ مِنْهُمْ مَنْ یَطْلُبُ الدُّنْیا بِعَمَلِ الاْخِرَةِ، وَلا یَطْلُبُ الاْخِرَةَ بِعَمَلِ الدُّنْیا. قَدْ طَأْمَنَ مِنْ شَخْصِهِ، وَ قارَبَ مِنْ خَطْوِهِ، وَ شَمَّرَ مِنْ ثَوْبِهِ، وَ زَخْرَفَ مِنْ نَفْسِهِ لِلاَْمانَةِ، وَ اتَّخَذَ سِتْرَاللّهِ ذَریعَةً اِلَى الْمَعْصِیَةِ! وَ مِنْهُمْ مَنْ اَقْعَدَهُ عَنْ طَلَبِ الْمُلْکِ ضُؤُولَةُ نَفْسِهِ، وَ انْقِطاعُ سَبَبِهِ. فَقَصَرَتْهُ الْحالُ عَلى حالِهِ فَتَحَلّى بِاسْمِ القَناعَةِ، وَ تَزَیَّنَ بِلِباسِ اَهْلِ الزَّهادَةِ، وَ لَیْسَ مِنْ ذلِکَ فى مَراح وَلاَ مَغْدًى. وَ بَقِىَ رِجالٌ غَضَّ اَبْصارَهُمْ ذِکْرُ الْمَرْجِعِ، وَ اَراقَ دُمُوعَهُمْ خَوْفُ الْمَحْشَرِ. فَهُمْ بَیْنَ شَرید نادٍّ، وَ خائِف مَقْمُوع  ، وَ ساکِت مَکْعُوم، وَ داع   مُخْلِص، وَ  ثَکْلانَ مُوجَع. قَدْ اَخْمَلَتْهُمُ التَّقِیَّةُ، وَ شَمَلَتْهُمُ الذِّلَّةُ، فَهُمْ فى بَحْر اُجاج  ، اَفْواهُهُمْ ضامِزَةٌ، وَ قُلُوبُهُمْ قَرِحَةٌ. قَدْ وَعَظُوا حَتّى مَلُّوا، وَ قُهِرُوا حَتّى ذَلُّوا، وَ قُتِلُوا حَتّى قَلُّوا.» (نهج‌البلاغه، خ32)
{دنیاپرستان}
مردم بر چهار دسته اند:
1. گروهى از آنان مانعى از فساد در زمین ندارند مگر پستى نفس، و کندى اسـلحه، و کمـى مـال.
2. گروه دیگر اسلحه برکشیده، شر خود را آشکار کرده، سواره و پیاده دنبال خود راه انداخته، خود را براى فساد آماده نموده، دین خود را تباه کند براى اندکى از مال دنیا که به غارت برد، یا سوارانى که به دنبالش بیفتند، و یا مسندى که بر آن نشیند.
3. گروه دیگر آن که با عمل آخرت دنیا خواهد، و آخرت را به وسیله عمل صالح دنیوى نجوید. اظهار فروتنى کند، گامها را کوچک بردارد، دامن جامه کوتاه نماید، و خود را امین جا زند، و پرده پوشى حق را وسیله معصیت قرار دهد!
4. گروه دیگر را پستى نفس و نداشتن قوم و قبیله از طلب حکومت برجا نشانده، این تهیدستى او را محدود کرده، خود را به اسم قناعت آراسته، و خویش را به لباس زهـد زینـت داده، در حـالى کـه در شـب و روز اهـل عنـوان قنـاعت و زهـد نیـست.
{خداپرستان}
باقى ماندند آنان که یاد قیامت چشمشان را از حرام بسته، و ترس از محشر اشکشان را جارى کرده. گروهى از اینان مطرود مردمند، و بعضى در وحشت مقهوریت، و دسته اى ساکت و خاموش، و عده دیگر با خداوند مناجات مخلصانه دارند، و بعضى از اینان هم ماتم زده و زجر کشیده اند. تقیه آنان را به گمنامى کشیده، در خوارى غرق شده، در دریایى از تلخى غوطه ورند،  دهانشان از سخن بسته، و قلبشان مجروح است. ملّت را موعظه کردند تا ملول و خسته شدند، مقهور مردم شده تا خوار گشتند، و شهید شدند تا کم شدند. (ترجمه انصاریان)

از تولّدشان داده هست
داده‌های رشد قد
«پایش رشد»
تا دو سال اول که خانه بهداشت
قد و وزن ثبت می‌شد
بعد از آن متوقّف نکردم
خود پایش نمودم
پیوسته و منظّم
تا همین امروز
قبل‌تر نشان دادم
دیوار قدشان را
این‌جا



دیروز عوض کردم
خیلی شلوغ شده بود
کم‌رنگ هم
خوانایی داشت می‌رفت
مدادی بود و نماندنی
کاری کردم ماندگار شود



طرحی در قطع A3
بریدم و کنار هم که چسباندم
نواری بلند پدید آمد
با ماژیک تا بماند
این‌بار برای همیشه

پایش لازم است
تا رشد متوقّف نشود
تا نقص مشخّص شود
قبل ِ آن‌که از کنترل خارج شود
همه جا همین است
نظام اسلامی هم لازم دارد
انقلاب هم
قوای سه‌گانه حتماً
ابزاری باید تا پایش کنیم
رشدشان را
چقدر بزرگ شده‌اند
یا متوقّف
مجلسی که باید هر سال بهتر از سال قبل
قضایی که پیوسته باید بهینه شود
دولتی که نباید تکرار گذشته باشد
پایش نباشد، غافلگیر می‌شویم
ناگهان
روزی که یهو می‌فهمیم نشده است
آن‌چه باید می‌شده
«پایش رشد» برای همه لازم است
برای حکومت لازم‌تر!

قال امیرالمؤمنین (ع): «اَیُّهَا النّاسُ، اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِهذَا الاَْمْرِ اَقْواهُمْ عَلَیْهِ، وَاَعْلَمُهُمْ بِاَمْرِ اللّهِ فیهِ. فَاِنْ شَغَبَ شاغِبٌ اسْتُعْتِبَ، فَاِنْ اَبى قُوتِلَ. وَ لَعَمْرى لَئِنْ کانَتِ الاِْمامَةُ لاتَنْعَقِدُ حَتّى یَحْضُرَها عامَّةُ النّاسِ فَما اِلى ذلِکَ سَبیلٌ، وَلکِنْ اَهْلُها یَحْکُمُونَ عَلى مَنْ غابَ عَنْها، ثُمَّ لَیْسَ لِلشّاهِدِ اَنْ یَرْجِـعَ، وَ لا لِلْغائِبِ اَنْ یَخْتارَ. اَلا وَ اِنّى اُقاتِلُ رَجُلَیْنِ: رَجُلاً ادَّعى ما لَیْسَ لَهُ، وَ آخَرَ مَنَعَ الَّـــذى عَـلَـیْـهِ». (نهج‌البلاغه، خ172)
اى مردم، آن که تواناترین مردم به حکومت، و داناترین آنان به امر خدا در کار حکومت است از همه به حکومت شایسته تر است. اگر در مسأله حکومت فتنه جویى به فتنه برخیزد بازگشت به حق از او خواسته مى شود و اگر امتناع ورزید کشته مى شود. به جانم سوگند، اگر جز با حضور همه مردم امامت منعقد نگردد چنین کارى شدنى نیست، ولى آنان که حضور دارند ثبوت حکومت را بر غائبان حکم مى کنند، پس فرد حاضر حق رویگردانى، و غائب حق انتخاب غیر را ندارد. بدانید که من با دو نفر مى جنگم: مردى که چیزى را ادعا کند که حق او نیست، و کسى که رویگردان شود از چیزى که بر عهده اوست. (ترجمه انصاریان)

- «برای خواب وضو بگیریم ثواب داره»
: «نه نداره، چون خواب وضو رو باطل می‌کنه»
- «خُب، اصلاً برای خوابیدن وضو بگیریم دیگه»
: «اگرم داشته باشه همون دو سه ثانیه اول ثواب داره، بعدش دیگه باطل می‌شه و ثواب نداره»

بحث میان سیدمرتضی و سیداحمد
وقتی لباس می‌پوشیدند به مدرسه بروند

شنیدم
صبر کردم
تمام که شد،‌ قاطی شدم:
- تو چی می‌گی سیدمرتضی؟
«من یه جایی خوندم که برای خوابیدن وضو بگیریم ثواب داره»
- تو چی می‌گی سیداحمد؟
«من می‌گم نمی‌شه ثواب داشته باشه، چون خواب وضو رو باطل می‌کنه»

لازم بود کمی بیشتر به ریشه‌ها برویم:
- ثواب یعنی چی بچه‌ها؟
: «یعنی مثلاً کار خوب می‌کنیم ثواب داره»
- «یعنی خدا جایزه می‌ده»
: «ثواب اینه که روز قیامت پاداش داره»

- آفرین!
یعنی کاری که خدا رو خوشحال می‌کنه
خب
از کجا باید بفهمیم که چه کاری خدا رو خوشحال می‌کنه؟!

دیدم متحیّر مانده‌اند
ادامه دادم:
خدا خودش باید به ما بگه از چی خوشحال می‌شه دیگه
از طریق پیامبرش

اندکی مکث و بعد:
در این باره به ما گفته
گفته شده که قبل از خواب وضو بگیریم ثواب داره
البته که اگر خودمان بودیم هرگز نمی‌فهمیدیم

خوشحالی خدا را خود خدا باید به ما اطلاع دهد!
این یعنی احکام عبادی توقیفی‌ست
ما نمی‌توانیم چیزی را تشریع کنیم
بنده خدا، نانوای محلّ‌مان
دیروز می‌پرسید:
آیا ثواب دارد شب اول ربیع برویم و در مسجد را بکوبیم؟!
وقتی پاسخ را شنید، باور نمی‌کرد
انگار خرافات را بیشتر می‌پسندید تا حکم شرعی الهی را!

قال الأمیر (ع): «اَرْسَلَهُ عَلى حینِ فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ، وَ طُولِ هَجْعَة مِنَ الاُْمَمِ، وَانْتِقاض مِنَ الْمُبْرَمِ. فَجاءَهُمْ بِتَصْدیقِ الَّذى بَیْنَ یَدَیْهِ، وَالنُّورِ الْمُقْتَدى بِهِ. ذلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ یَنْطِقَ، وَلکِنْ اُخْبِرُکُمْ عَنْهُ: اَلا اِنَّ فیهِ عِلْمَ ما یَأْتى، وَالْحَدیثَ عَنِ الْماضى، وَ دَواءَ دائِکُمْ، وَ نَظْمَ ما بَیْنَکُمْ.» (نهج‌البلاغه، خ157)
او را در عصرى به رسالت برانگیخت که خالى از پیامبران بود، و خواب گران ملل عالم طولانى شده بود، و رشته محکم دین گسیخته بود. پس او با کتابى که تصدیق کننده حقایق کتب آسمانى بود، و نورى که بایدازآن پیروى شود به جانب مردم آمد. آن نورقرآن است،آن رابه سخن آریدولى هرگز سخن نمى گوید، امّا من شما را از آن خبر مى دهم: آگاه باشید که دانش آنچه مى آید، و خبر آنچه که در عالم گذشت، و درمان دردهاى شما، و مقررات نظم دهنده زندگیتان در این کتاب است. (ترجمه انصاریان)

نمی‌دانم چرا این‌قدر دوست دارند
شاید با ژن‌هایشان گرفته‌اند
عشق به کله‌پاچه را
از پدرشان!

هر سه اصرار دارند بخرم
از اولین باری که خریدم:
- زیادش خوب نیست بچه‌ها
دو سه ماه یک‌بار
چربی زیادی دارد

امروز صبح که رفتم بخرم
دیروز قول داده بودم
از پس ِ خواست‌شان
قیمت‌ها گران‌تر
از دو سه ماه پیش
طوری که کله‌پز عذرخواهی کرد
خودش هم شرمنده قیمت بود!

چطور گران شد؟!
کله‌پاچه‌ای که غذای فقرا بود
برای بچه‌ها این‌طور توضیح دادم
وقتی داشتند می‌خوردند:



نظام سرمایه‌داری این‌طور است
قیمت را سرمایه تعیین می‌کند
آدم‌ها هیچ‌کاره‌اند

سرمایه‌دارها برگ می‌خوردند
یا چنجه
کله‌ی گوسفند مشتری نداشت
کسی هم به آن میل نداشت
کارگرها و بناها و هر که درآمدش کم بود
این‌ها شدند متقاضی کله‌پاچه
چون بخشی بود که خواستنی نبود
دور ریختنی
قیمت هم ارزان
سالیان سال غذای مردم مستضعف
بچه‌ها
بیست سال پیش که من به کله‌پزی می‌رفتم
فقط اقشار کم‌درآمد را می‌دیدم
خبری از ماشین‌های شاسی‌بلند جلوی کله‌پزی نبود

چه شد؟!
سرمایه اشباع می‌کند
تنوّع آدم‌ها را
چیزهای جدید طلب می‌کند
میل را افزایش می‌دهد
سرمایه دست گذاشت روی کله‌پاچه
و چه کرد؟

سرمایه دنبال بهترین‌هاست
پس اگر در شهر مثلاً ده کله‌پزی باشد
بهترین را پیدا می‌کند
با همان قیمتی که دیگران می‌خرند
فرض هزار تومان
سرمایه هم هزار تومان می‌پردازد
این اول کار است

مشتری‌های این کله‌پزی می‌شود ثروتمندان
آدم‌های شاسی‌بلند
و چه اتفاقی می‌افتد؟
مشتری‌ها آوردوز می‌کند
بیش از حجم تولید می‌شود
مغازه‌دار چه؟
قبلاً پنج تا کله می‌آورد و آخری نصفه می‌ماند
نمی‌بردند
حالا بیست تا هم می‌آورد ته دیگ را خالی می‌کنند
چرا؟
چون سرمایه زیاد مصرف می‌کند
کف جامعه به اندازه نیاز می‌خورد
سرمایه بیش از نیاز
چون او برای گرفتن انرژی نیامده
او برای لذّت مصرف آمده

صاحب دکّان با مشتری‌های ثروتمند که روبه‌رو می‌شود
حجم تولید را که به حداکثر می‌رساند
درآمدش که افزایش می‌یابد
به فکر حواشی می‌افتد
فروعی که تا به حال به فکرشان نبود
ظرف‌های جدید و گران
میزهای زیبا و درخشان
دیوارها را روکش می‌کند
تغییراتی هم در معماری بنا
حالا مغازه او لاکچری شده است
به فکر بازگشت این هزینه‌ها که می‌افتد
دیگر حجم تولید را که نمی‌تواند افزایش دهد
عرضه ثابت
تقاضا زیاد
قیمت را افزایش می‌دهد
قیمتی که در نظام سرمایه‌داری تابع نسبت عرضه و تقاضاست
دیگر از روی کار انجام شده که محاسبه نمی‌شود
نتیجه؟
قیمت کله‌پاچه در این مغازه می‌شود دو هزار تومان

مشتری کم می‌شود؟
خیر
سرمایه دنبال تظاهر است
او نیاز به مصرف بیشتر دارد
او از این‌که گران بخرد لذّت می‌برد
او به این گران‌خری تفاخر هم می‌کند:
خوب‌ترین‌شو خریدم، گرون‌ترین‌شو خریدم!

هوسی می‌افتد به جان سایر کله‌پزها
من هزار، فلانی دو هزار؟!
یک شهر و دو هوا؟!
احساس ظلم که بیاید
حس عدالت برود
حرص ایجاد می‌شود
طمع فزونی می‌یابد
این اصلاً خاصیت فاصله طبقاتی‌ست
رضایت را می‌گیرد
حالا باقی هم فکر افزایش می‌افتند
اما سرمایه‌ی این کار را ندارند
چه می‌شود؟

سرمایه‌گذارانی هستند که دنبال ثروت‌اند
سرمایه می‌خواهد خود را تکثیر کند
پول می‌ریزند در دکان‌ها
می‌خرند و بنا را ارتقا می‌دهند و قیمت را بالا می‌برند
این‌جاست که کله‌پزها کارمند می‌شوند
کارگر سرمایه
سرمایه می‌آید و آن‌ها را اجیر می‌کند
مغازه‌ی خودشان را می‌خرد و به کارشان می‌گمارد
قیمت را هم دیگر سرمایه تعیین می‌کند
بازار را تغییر می‌دهد
نتیجه چه شد؟

حالا کله‌پزی که می‌روی
صاحب مغازه را نمی‌بینی
او شاسی‌بلندش را سوار است و بیکار نشسته
کارگران در دکانش کار می‌کنند
کالا هم لاکچری شده
از دست طبقه مستضعف خارج

هر وقت که از جلویشان رد می‌شوم
صف ماشین‌های گران‌قیمت را می‌بینم
حالا دیگر کله‌پاچه غذای فقرای جامعه نیست
ضعیف‌ترین قشر جامعه
می‌رود در سفره ثروتمندان
می‌شود خوراک سرمایه!

سرمایه این‌طور است
میل به افزایش فاصله طبقاتی
روی هر چه که دست بگذارد
از کف جامعه می‌گیرد
می‌برد و می‌چسباند به سقف جامعه
گوسفندی که قبلاً کله‌اش را دور می‌انداختند
ضعیف‌ترین‌ها به ثمن بخس از آن انرژی می‌گرفتند
حالا مخصوص مرفهین بی‌درد
آن‌هایی که بدون کار کردن پول‌دارتر می‌شوند
زیرا «سرمایه» برای آن‌ها کار می‌کند
در دنیایی که «پول» پول می‌آورد

در کدام دنیا؟!
در دنیایی که قرار بود پول پول نیاورد
فقط «کار» پول بیاورد
به همین جهت خداوند «ربا» را حرام کرد
و آن را جنگ با خودش نامید!

قال امیرالمؤمنین (ع): «فلا اَمْوالَ بَذَلْتُمُوها لِلَّذى رَزَقَها، وَلا اَنْفُسَ خاطَرْتُمْ بِها لِلَّذى خَلَقَها. تَکْرُمُونَ بِاللّهِ عَلى عِبادِهِ، وَلا تُکْرِمُونَ اللّهَ فى عِبادِهِ. فَاعْتَبِرُوا بِنُزُولِکُمْ مَنازِلَ مَنْ کانَ قَبْلَکُمْ، وَانْقِطاعِکُمْ عَنْ اَوْصَلِ اِخْوانِکُمْ.» (نهج‌البلاغه، خ116)
نه اموال خود را براى کسى که آن را روزى شما نمود بخشیدید، و نه جانها را براى خداوندى که آنها را آفرید به مخاطره انداختید. به سبب خدا بر بندگانش کرامت یافته اید، در حالى که خدا را (با نافرمانى از اوامرش) در میان بندگانش اکرام نمى کنید. از قرار گرفتن در منازل آنان که پیش از شما بودند و از دنیا رفتند، و از جدا شدن از نزدیکترین برادرانتان (به سبب مرگ) عبرت بگیرید. (ترجمه انصاریان)

آموزش است دیگر
ظرافت‌هایی هم دارد

بردمشان کافی‌شاپ
جایی در همین شهر قم
جایی که تا به حال ندیده بودند

- بچه‌ها این‌جا شده محل فساد
در کشور ما
قبل‌تر قهوه‌خانه بود
فساد نبود
مردمی که تلویزیون برای دیدن نداشتند
و شبکه‌های اجتماعی برای وقت هدر دادن
در قهوه‌خانه جمع می‌شدند
با هم گب می‌زدند و اختلاط می‌کردند
از اوضاع و احوال زمانه آگاه می‌شدند
سیدجمال که اصلاً درس غروب خود را در قهوه‌خانه دایر می‌کرد

اما امروز
کافی‌شاپ‌ها مصرف دیگری دارند
داخل اسمشان قهوه است
ولی برای دوستی دختر و پسرند
اگر دوست‌تان شما را دعوت کرد
اسم کافی‌شاپ را که شنیدید
«نه» بگویید
بدانید این‌جا محلی نیست که از آن به آسمان بروید

در آمریکا مشروب‌فروشی هست
دخترها و پسرهای فاسد هم را می‌یابند
محلّی تا قرار فساد بگذارند
ما نابود کردیم
تمام مشروب‌فروشی‌هایی را که شاه ساخته بود
حالا این‌جا شده پاتوق‌شان
چرا؟!
چون خانواده‌ها که تحمّل فساد را نمی‌کنند
دختر و پسری که فاسدند
محلّی برای ملاقات نیاز دارند
کافی‌شاپ فقط در اسمش قهوه دارد
رسمش جور دیگر است
این‌جا کانون رفت و آمد این قبیل است
این‌جا خطرناک است!



اردوی آموزشی کافی‌شاپ
چرا؟!
این‌ها را گفتم تا یاد بگیرند
جامعه‌شان را بشناسند
دوره آموزش جامعه‌شناسی‌ست
مدتی‌ست که آغاز کرده‌ام

فروشنده تعجب کرده
هول شده بود یک جورایی
آخوندی دیده بود با سه کودکش
ناگهان وسط کافی‌شاپش
شاید همین‌طور دیگرانی که گرد آمده بودند
قطعاً نه فقط برای خوردن قهوه
چیزهایی که دست به دست می‌کردند و مخفی می‌ساختند
شاید از ترس این‌که نکند مأمور باشد!

- بچه‌ها این تابلو را ببینید
نوشته‌های یادگاری دخترها و پسرها را
آن‌هایی که دور از چشم خانواده به این‌جا آمده‌اند
این‌ها عاقبت ندارند
دوستی‌شان مفید نیست
از آن‌ها انسان نمی‌سازد
انسان موجودی جاودان است
تمام‌شدنی نیست
این‌ها تمام می‌شوند!

امیرالمؤمنین (ع): «فَمَا احْلَوْلَتْ لَکُمُ الدُّنْیا فى لَذَّتِها، وَلا تَمَکَّنْتُمْ مِنْ رَضاعِ اَخْلافِها، اِلاّ مِنْ بَعْدِ ماصادَفْتُمُوها جائِلاً خِطامُها، قَلِقاً وَضینُها. قَدْ صارَ حَرامُها عِنْدَ اَقْوام بِمَنْزِلَةِ السِّدْرِ الْمَخْضُودِ، وَ حَلالُها بَعیداً غَیْرَ مَوْجُود. وَ صادَفْتُمُوها وَاللّهِ ظِلاًّ مَمْدُوداً اِلى اَجَل مَعْدُود.» (نهج‌البلاغه، خ104)
پس شما از شیرینى دنیا لذت نبردید، و براى نوشیدن شیر از پستان آن توانمند نشدید، مگر بعد از آنکه مهارش را رها، و تَنگ پالانش را نبسته یافتید. حرامش نزد اقوامى به منزله درخت سدر بى خار (آسان و در دسترس) و حلالش دور از دسترس و غیرموجود بود. به خدا قسم به آن دنیایى دست یافتید که چون سایه اى گسترده ، [اما] تا زمانى معین است. (ترجمه انصاریان)

صبحی که نباشد وضع همین است
می‌خواهد آشپزخانه را قبضه کند
از پختن برنج که اصلاً نمی‌گذرد
یاد گرفته و دوست دارد

قبل‌تر کته می‌گذاشتم
تا سه چهار سال پیش
بعد که دیدم چاقی دارد به سراغمان می‌آید
آبکش می‌کنم

یاد گرفته
هفته‌هایی که بعدازظهری‌ست
امکان ندارد
اجازه نمی‌دهد دست به برنج بزنم
همه را خود به انجام می‌رساند
چرا؟!



نقش خود را یافته
جامعه‌پذیر شده
می‌داند کیست و کجاست
دنیا را شناخته
می‌خواهد در آینده بهترین زن دنیا شود
و آگاه شده
این‌که مهم‌ترین نقش برای او مادری‌ست
و مادری
در همبستگی تنگاتنگ با خانه‌داری
شکر

انسان بار آمده
کوته‌بین و حریص نشده
تنگ‌نظر
این‌که به خاطر مطامع دنیا
شهرت و کثرت ِ تشویق اهلش
دنبال حضور اجتماعی و هویت پوشالی آن باشد

نور چشم من
دختر عزیز من
انسان شده
شخصیتی قدرتمند
خدا را شکر
راضی‌ام
از این‌که مثل مادرش نشده
از این‌که می‌داند قرار است در دنیا چه کند
در فریب عمومی گم نشده
تا از بهترین‌ها در آخرت باشد!

قال علی (ع): «اَلا اِنَّ مَثَلَ آلِ مُحَمَّد صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَمَثَل نُجُومِ السَّماءِ اِذا خَوى نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ. فَکَاَنَّکُمْ قَدْ تَکامَلَتْ مِنَ اللّهِ فیکُمُ الصَّنائِعُ، وَ اَراکُمْ ما کُنْتُمْ تَأْمُلُونَ.» (نهج‌البلاغه، خ99)
آگاه باشید که آل محمّد صلّى اللّه علیه وآله همانند ستارگان آسمانند که هرگاه ستاره اى از آنان غروب کند ستاره دیگرى آشکار شود. گویى مشاهده مى کنم نعمت هاى خدا (در زمان ظهور قائم) نسبت به شما کامل شده، و شما را به آنچه آرزو مى کردید رسانده است.  (ترجمه انصاریان)

خواست تا بپزد
تا به کلاس ببرد
معلّم گفته هر یک غذایی بیاورند
چیزی که خودشان پخته باشند

کار خوبی‌ست
ایجاد انگیزه
باید یاد بگیرند

خودش اصرار که فسنجان
زیاد دوست دارد
قبول کردم
و شرطی داشت
هیچ دخالتی نکنم
جز راهنمایی



یک‌بار دستور را گفتم و نوشت
اندازه‌های مواد
بعدازظهری بود
ساعت 10 صبح آغاز کرد
غذایش 11ونیم آماده بود
در ظرف دربسته‌ای ریخت و به مدرسه برد

زیادتر از آنی که همه را ببرد
با این‌که نهار ما قرمه‌سبزی بود
سیدمرتضی ترجیح داد فسنجان مریم را بخورد
بعد از این که از مدرسه آمد
خیلی هم تعریف کرد
قرمه‌سبزی را فقط سیداحمد خورد
غذای مرا یعنی!

خودمان را که گم کنیم بیراهه می‌رویم
خانواده اگر سلول جامعه است
باید که دختران‌مان را آماده سازیم
آماده برای ساختن نسل آینده
تقسیم کار یعنی همین!

قال الأمیر (ع): «سُبْحانَکَ ما اَعْظَمَ شَأْنَکَ! سُبْحانَکَ ما اَعْظَمَ ما نَرى مِنْ خَلْقِکَ وَ ما اَصْغَرَ عِظَمَهُ فى جَنْبِ قُدْرَتِکَ! وَ ما اَهْوَلَ ما نَرى مِنْ مَلَکُوتِکَ! وَ ما اَحْقَرَ ذلِکَ فیما غابَ عَنّا مِنْ سُلْطانِکَ! وَ ما اَسْبَغَ نِعَمَکَ فِى الدُّنْیا! وَ ما اَصْغَرَها فى نِعَمِ الاْخِرَةِ!» (نهج‌البلاغه، خ108)
 منزّهى ازهر عیب، چه بزرگ است شأن تو! منزهى، چه عظیم است آنچه از مخلوقاتت که مى بینیم و چه کوچک است عظمت آن در کنار قدرت تو! و چه دهشت آور است آنچه از ملکوت تو مشاهده مى نماییم! و چه اندازه حقیر است آنچه دیده مى شود در برابر آنچه از سلطنت تو براى ما ناپیداست! نعمتهایت در این دنیا چه گسترده و فراوان است! و با این حال در برابر نعمت آخرتت چقدر کوچک است! (ترجمه انصاریان)

صعود به آسمان زیباست
فقط به این دلیل
یا شاید هم
به گمانم
دور شدن از زمین
از خاک
از دنیای پایین
دلیل عشق و علاقه فطری انسان به پرواز

هفته پیش ساختم
بچه‌ها خیلی بادبادک دوست دارند
سیداحمد ساخته بود
مریم هم
قبل‌تر بردیم و هوا کردیم
کوچک
سقوط
نابودی
نتوانستند بالا بروند
این شد که خودم ساختم
خیلی بزرگ



تا خورد
از وسط
حصیر نداشتم
مثل قبل نیست که در هر خانه‌ای پیدا می‌شد
به خاطر پرده‌های حصیری ِ معمول در بالکن‌ها و حیاط‌ها
مقوا تا کردم و چسباندم
قوطی‌هایی
به عنوان اسکلت
زور نداشت اما
باد هم شدید
این بوستان غدیر چه باد تندی دارد!

هفته قبل تا خورد
قوطی‌های مقوایی طاقت نیاوردند
سیخ چوبی چسباندیم
محکم
این هفته بردیم
پنجشنبه‌ها تعطیل‌اند و بیکار که نباید باشند

بالا رفت
خیلی عالی
زمانی کوتاه
این‌بار خود روزنامه‌ها پاره شد
خود بادبادک
اگر چه اسکلت باقی ماند

بادبادک مهم نیست
مهم شادی و تجربه کودکان است
تولید و کار گروهی
یکی دو ساعتی که سرگرم شدند!

امیرالمؤمنین (ع): «سُبْحانَکَ خالِقاً وَ مَعْبُوداً، بِحُسْنِ بَلائِکَ عِنْدَ خَلْقِکَ خَلَقْتَ داراً وَ جَعَلْتَ فیها مَأْدُبَةً: مَشْرَباً وَ مَطْعَماً، وَ اَزْواجاً وَ خَدَماً، وَ قُصُوراً وَ اَنْهاراً، وَ زُروعاً وَ ثِماراً; ثُمَّ اَرْسَلْتَ داعِیاً یَدْعُو اِلَیْها. فَلاَ الدّاعِىَ اَجابُوا، وَلا فیما رَغَّبْتَ اِلَیْهِ رَغِبُوا، وَلا اِلى ما شَوَّقْتَ اِلَیْهِ اشْتاقُوا.» (نهج‌البلاغه، خ108)
منزّه آفریدگار و معبودى هستى، به نیکویى نعمتت بر بندگان است که سرایى (چون آخرت) به وجودآورده اى، و در آن سفره اى قرارداده اى داراى آشامیدنى وخوردنى، و همسران و خدمتکاران، و قصرها و نهرها، و زراعت ها و میوه ها; سپس دعوت کننده اى را فرستادى تا مردم را به آن دعوت کند. ولى نه دعوت کننده را پاسخ گفتند، و نه در آنچه ترغیب کردى رغبت نمودند، و نه به آنچه تشویق فرمودى مشتاق شدند. (ترجمه انصاریان)

درباره بهشت و جهنم صحبت کردم
گاهی پیش می‌آید
وقتی داریم تلویزیون نگاه می‌کنیم
من زیاد حرف می‌زنم
ولی سعی می‌کنم
حرف ِ زیادی نزنم
حرف‌های مفید و خوب
چیزهایی که به درد بچه‌ها بخورد

سیداحمد حسّاس شد
سؤال بیشتری پرسید
می‌خواست مطمئن شود
با دست به آن سوی اتاق اشاره کردم:
«قرآن آن‌جاست، ترجمه دارد، فارسی هم که بلدی، خودت برو بخوان، ببین خدا چه گفته!»

گفتم که من بهشت و جهنم را ندیده‌ام
هر چه می‌دانم از قرآن است
آن‌چه که خالق بهشت و جهنم درباره آن فرموده
و در قالب یک پیام مهم
برای ما ارسال کرده

آورد
دو سه کلمه خواند
ترجمه آیت‌الله مکارم
اگر چه قرار است بهتر از سایر ترجمه‌ها باشد
اما
بالاخره به واژه‌ها وفادار مانده
ترتیب کلمات را رعایت کرده
و در معادل‌سازی
معمولاً مترجمین تلاش می‌کنند دقیق‌ترین معنا را افاده کنند
نه ضرورتاً قابل فهم‌ترین

نتوانست بفهمد
گفت: «نمی‌فهمم»
راست می‌گفت
خودم را جایش تصوّر کردم
من هم اگر عربی‌اش را متوجه نمی‌شدم
شاید چیز زیادی از فارسی آن دستم را نمی‌گرفت

به فکر افتادم
آیا ترجمه‌ای از قرآن برای کودکان هست؟!
ترجمه‌ای که روان باشد
مانند کتاب درسی و مدرسه‌ای خودشان
راحت بخوانند و بفهمند
این شد که جستجو کردم...



چند وقتی می‌شود این نسخه را خریده‌ام
جالب این‌که رنگ‌بندی هم دارد
سبزش را سیداحمد انتخاب کرد :)
گفتم برای شماست
برای بچه‌ها
ترجمه‌ای دارد که می‌فهمید
هر وقت خواستید این را بخوانید

دیده‌ام دو سه باری رفته سراغش
اما فعلاً جویای فهمش نشده‌ام
نمی‌خواهم حسّاس شود
صبر می‌کنم ببینم چقدر با آن ارتباط برقرار می‌کند
نباید حسّ کند می‌خواهم مجبورش کنم
باید خودش انتخاب کند
انسان «مختار» آفریده شده
با اختیار خود عمل می‌نماید
عمل بدون اختیار
سودی نمی‌رساند
حتی اگر خیرترین ِ اعمال باشد!

امیر المؤمنین (ع): «وَ کُلُّ شَىْء مِنَ الدُّنْیا سَماعُهُ اَعْظَمُ مِنْ عِیانِهِ، وَ کُلُّ شَىْء مِنَ الاْخِرَةِ عِیانُهُ اَعْظَمُ مِنْ سَماعِهِ. فَلْیَکْفِکُمْ مِنَ الْعِیانِ السَّماعُ، وَ مِنَ الْغَیْبِ الْخَبَرُ. وَاعْلَمُوا اَنَّ ما نَقَصَ مِنَ الدُّنْیا وَ زادَ فِى الاْخِرَةِ خَیْرٌ مِمّا نَقَصَ مِنَ الاْخِرَةِ وَ زادَ فِى الدُّنْیا.» (نهج‌البلاغه، خ113)
شنیدن هر چیزى از دنیا بزرگتر است از دیدنش، و دیدن هر چیزى از آخرت عظیم تر است از شنیدنش. پس باید شنیدن و خبرگرفتن از غیب (به وسیله انبیاء) شما را از دیدن کفایت کند. بدانید آنچه از دنیاى شما کم شود و به آخرت اضافه گردد بهتر است از اینکه از آخرت شما کم شود و به دنیاتان اضافه گردد. (ترجمه انصاریان)

شنبه 103 آذر 3

امروز:  بازدید

دیروز:  بازدید

کل:  بازدید